Żarki Żydowskie. Zaginione fotografie.

Miejscowość:
Gliwice

Fundacja Brama Cukermana z Będzina w 2014 roku została obdarowana kolekcją unikatowych zdjęć z Żarek – miasteczka położonego na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Wszystkie zdjęcia są autorstwa żareckiego fotografa – Józefa Baciora. Zdjęcia przedstawiają przedwojennych mieszkańców Żarek.

Przed II wojną światową było ono zamieszkiwane przez około 5000 osób, z których większość – bo około 3000 – stanowili Żydzi. Tworzyli oni tętniącą życiem gminę, stąd też miasteczko było nazywane „Żarkami Żydowskimi” dla odróżnienia od innej miejscowości o tej nazwie leżącej nieopodal. Zdjęcia Józefa Baciora są jednym z najważniejszych świadectw historii Żarek, które przetrwały w nienaruszonym stanie do naszych czasów. Widzimy na nich życie codzienne Żydów i Polaków – typowych mieszkańców małego miasteczka przed wybuchem
II wojny światowej. Dzięki nim możemy również spojrzeć na rzeczywistość dotkniętą okupacją nazistowską, która w sposób nieodwracalny zniszczyła świat, tradycję i kulturę polskich Żydów – drugiej największej diaspory żydowskiej na świecie. Fotografie Józefa Baciora można również traktować jako unikalną dokumentację socjologiczną mieszkańców małego polsko-żydowskiego miasteczka – ich strojów, twarzy, a także emocji i relacji międzyludzkich. Zdjęcia, jakie znalazły się w książce, są także świadectwem holokaustu (część zdjęć z kolekcji datowana jest na lata wojenne) a wszystkie przedstawiają żareckich Żydów, którzy na fotografiach, jak napisał we wstępie do albumu, Jacek Leociak:
„Nie uśmiechają się. Twarze mają poważne, usta ściągnięte. I ten krok mocny, zdecydowany. Idą przed siebie i patrzą się – poprzez obiektyw aparatu – prosto na nas. W nasze oczy. Nie wiedzą jeszcze, dokąd zmierzają. My już wiemy.”

Wyświetlenia:  21