Katowice rozwinęły się z małej wsi w duży ośrodek miejski o charakterze przemysłowym w ciągu kilkudziesięciu lat, od końca XVIII do połowy XIX wieku. Najstarszą i najważniejszą oś urbanistyczną stanowi linia łącząca trzy place: Wolności, Rynek i Szramka. Z tych trzech placów, najwcześniej wytyczono Rynek – miejsce, które od kilku stuleci było ważnym węzłem komunikacyjnym. Najstarszą oś miejską zabudowano licznymi reprezentacyjnymi gmachami, w tym synagogą, kościołem Mariackim itp.

Ewangelicki kościół Zmartwychwstania Pańskiego jest najstarszą murowaną świątynią w Katowicach – zbudowano go w latach 1856–58 - i zarazem najstarszą budowlą miasta. Później był wielokrotnie rozbudowywany i restaurowany. Jest to budowla neoromańska, nawiązująca również do architektury wczesnochrześcijańskiej. W środku warto zwrócić uwagę na oryginalną ambonę, witraże w prezbiterium oraz wartościowe organy.

Reaktywowane Muzeum Śląskie w Katowicach zajęło w 1984 roku na swoją siedzibę okazały budynek dawnego Hotelu „Grand” przy obecnej ul. Korfantego 3. Budowę gmachu sfinansował w roku 1899 katowicki przedsiębiorca Max Wiener, a zaprojektował albo Ignatz Gruenfeld albo Gerd Zimmermann. Budynek wzniesiono z cegły, nadając mu elegancką, neorenesansową formę z ozdobnymi szczytami ryzalitów.

Dom Oświatowy Towarzystwa Czytelni Ludowych, przy ul. Francuskiej w Katowicach, zalicza się do najefektowniejszych przykładów architektury modernistycznej powstałych w Polsce międzywojennej. Gmach zbudowano w latach 1929-1934, a jego projektantami byli Stanisław Tabeński i Józef Rybicki. Budynek prezentuje wszystkie cechy nowoczesnego budownictwa, zalecane przez mistrza modernistów – francuskiego architekta, Le Corbusiera.

Gmach Urzędów Niezespolonych stanowi zachodnią pierzeję placu Sejmu Śląskiego w Katowicach. Powstał on w drugiej połowie lat 30. ubiegłego wieku, by pomieścić te urzędy administracji rządowej, które nie wprowadziły się do stojącego naprzeciwko gmachu Sejmu Śląskiego. Budynek Urzędu w stylu modernistycznym zaprojektował Witold Kłębkowski, nadając mu kształt leżącego prostopadłościanu. Na wschodniej fasadzie południowego ryzalitu przed II wojną światową była kamienna płaskorzeźba orła w koronie, dzieło Stanisława Szukalskiego, usunięta przez hitlerowców.

Sejm Śląski był w okresie międzywojennym władzą ustawodawczą autonomicznego województwa śląskiego. W latach 1925-1929 w Katowicach został zbudowany okazały gmach, który stał się siedzibą zarówno Sejmu Śląskiego, jak i Urzędu Wojewódzkiego. Budynek – największy w ówczesnej Polsce – wzniesiono w stylu neoklasycystycznym. Sala Sejmowa stała się wzorcem dla powstającego w tym samym czasie Sejmu Rzeczypospolitej.

Muzeum Historii Katowic powstało w 1983 roku jako kontynuacja działalności Społecznego Muzeum Historii Katowic oraz oddziału Muzeum Górnośląskiego. Obecnie jego siedzibą jest secesyjna kamienica, położona w centrum miasta, przy ul. ks. Szafranka. Instytucja zaprasza do zapoznania się z dwiema wystawami stałymi: pierwsza została poświęcona historii Katowic, druga prezentuje zrekonstruowane wnętrza mieszczańskie. W zbiorach muzeum znajduje się kolekcja pasteli Stanisława Ignacego Witkiewicza - Witkacego.

Katowice są drugim, po Warszawie, miastem w Polsce, które może się pochwalić największą liczbą wysokich budynków. Tradycje stolicy Górnego Śląska w tej dziedzinie sięgają okresu międzywojennego, kiedy stanął tutaj pierwszy w kraju budynek nazywany drapaczem chmur. Obecnie rekordowym gmachem jest wieżowiec „Altus”, którego najwyższa część liczy 125 metrów, a całkowita powierzchnia około 69 000 metrów kwadratowych.