slaskie.travel
Okolice Dąbrowy Górniczej, Będzina i Sosnowca to historyczne Zagłębie Dąbrowskie, obszar przemysłowy ukształtowany w 1. połowie XIX w. O jego rozwoju zadecydował przemysł, nic więc dziwnego, że niegdyś Zagłębie postrzegane było jako „kraina węgla i stali”. Ale w Zagłębiu znajduje się też sporo terenów zielonych, sprawiających, że region ten jest terenem rekreacyjnym o bogatej i różnorodnej ofercie. Jednym z takich miejsc jest Pojezierze Dąbrowskie.
Na obszarze Dąbrowy Górniczej wydobywano piasek podsadzkowy na potrzeby górnictwa, a pozostałe po jego eksploatacji wyrobiska zalano wodą tworząc swoiste „pojezierze”. Tworzą go cztery zbiorniki Pogoria o łącznej powierzchni ponad 860 ha.
Zbiornik Pogoria I został zalany już w 1943 r., ma ok. 75 ha powierzchni, piaszczyste plaże strzeżone przez WOPR i od lat służy żeglarzom, kajakarzom i motorowodniakom. Trenował tu wielokrotny mistrz świata w sportach motorowodnych – Waldemar Marszałek.
Do rekreacji wodnej przeznaczony jest również zbiornik Pogoria III o pow. ok. 205 ha, z głębokością dochodzącą do 18 m. Ze względu na dużą przejrzystość wody, to doskonałe miejsce do nurkowania. Od lat przyciąga też żeglarzy i windsurfingowców, a zimą – bojerowców. Nad Pogorią III jest promenada spacerowa i molo, Centrum Sportów Wodnych i piaszczysta plaża ze strzeżonym kąpieliskiem.
fot. UM DG Marcin Wróblewski
Z kolei Pogoria II to niewielki akwen (25 ha), uznany za użytek ekologiczny, na którym obowiązuje zakaz kąpieli i pływania sprzętem wodnym. Możliwe jest natomiast wędkowanie. Brzegi porośnięte szuwarami, z trzciną dochodzącą do 4 m wysokości, trzcinnikiem, kosaćcem żółtym są rajem dla perkozów, kaczek, mew śmieszek i czapli. Jest to doskonałe miejsce do obserwacji przyrody.
Pogoria II, fot. UM DG Marcin Wróblewski
Najmłodszym akwenem jest Pogoria IV (zbiornik Kuźnica Warężyńska), o pow. ok. 560 ha, utworzony z dawnej kopalni piasku podsadzkowego, który w praktyce ma za zadanie przechwycenie ewentualnej fali powodziowej na Czarnej Przemszy. Pomimo znacznej głębokości (do 23 m) i rozległości (do 3 km szerokości), nie jest wykorzystywany do rekreacji. Ze względów bezpieczeństwa obowiązuje tu zakaz żeglugi i kąpieli, dozwolone jest natomiast wędkowanie. Zbiornik za to podziwiać można z siodełka roweru, bowiem wokół niego utworzono wygodną trasę rowerową, w części asfaltowaną i wykorzystywaną też przez rolkarzy.
Pogoria IV fot. UM DG Marcin Wróblewski
Pojezierze Dąbrowskie z innymi atrakcjami Dąbrowy Górniczej (Park Zielona, Pustynia Błędowska, Wzgórza Trzebiesławickie, Dolina Miłości) łączy ponad 80 km ścieżek rowerowych i 14 km rolkowych. W dąbrowskim Parku Zielona działa Centrum Sportów Letnich i Wodnych, oferujące m.in. sztuczną ściankę wspinaczkową, 8 piaszczystych boisk do siatkówki plażowej, skatepark, wypożyczalnię łodzi i kajaków oraz miejsce do samodzielnego grillowania.
Pustynia Błędowska
Park Zielona fot. UM DG Marcin Wróblewski
Ścieżkami rowerowymi można także dotrzeć do urokliwego Sławkowa, niewielkiego miasteczka z wieloma zabytkami: ruinami zamku biskupów krakowskich, kościołem pw. Podwyższenia Krzyża Świętego i św. Mikołaja (z 1250 r. i XV w., przebudowany w XVIII w.), drewnianą karczmą Austeria z 1771 r. (obiektem na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego) oraz podcieniowym domem z XVIII w. – siedzibą Muzeum Regionalnego (Dział Kultury Dawnej przy Miejskim Ośrodku Kultury).
Sławków
Karczma Austeria
Na niewielkim sławkowskim rynku stoi także ratusz, drewniana studnia i kapliczka św. Jana Nepomucena z XIX w. W Sławkowie zachowała się przebudowana synagoga z 1896 r., a na północ od centrum (Krzykawka, ul. F. Nullo)– kirkut z 1907 r. z licznymi interesującymi macewami.
Oprócz Pojezierza Dąbrowskiego, znakomite warunki do rekreacji wodnej oferuje Zalew Przeczycki, utworzony w 1963 r. na Czarnej Przemszy, liczący 510 ha powierzchni.
Zalew Przeczycki
Nad jego brzegami rozlokowało się wiele ośrodków wypoczynkowych. Można tu uprawiać wędkarstwo, żeglarstwo oraz sporty motorowodne. Na zachodnim krańcu zalewu leży Siewierz, z ruinami zamku biskupów krakowskich. Zamek pochodzi z XIV w., przechodził różne koleje losu, ale do dziś zachowała się jego wieża stanowiąca doskonały punkt widokowy. Do zamku prowadzi zrekonstruowany most zwodzony na otaczającej zamek fosie. Zachowały się też obwodowe mury zamkowe i barbakan.
Wartościowym zabytkiem jest też zespół kościelny kościoła pw. św. Marcina położony przy ul. Kościuszki. W sąsiedztwie znajduje się budynek dawnej gminy, w którym funkcjonuje izba tradycji i punkt informacji turystycznej. Jedną z dwóch najstarszych w województwie śląskim budowli jest romański kościółek pw. św. Jana Chrzciciela znajdujący się na cmentarzu tuż przy Drodze Krajowej 1 (drugim jest romańska rotunda św. Mikołaja w Cieszynie na wzgórzu zamkowym). Siewierz słynie też z dobrej kuchni – zwłaszcza pieczonej gęsi, gęsich podrobów, żurku siewierskiego i słynnego siewierskiego chleba.
Przegląd akwenów służących do rekreacji wodnej uzupełniają niewielkie ośrodki nad zalewem Rogoźnik II (gmina Bobrowniki) oraz Stawikami w Sosnowcu, dodatkowo planowana jest rewitalizacja kąpieliska Balaton w Sosnowcu.
Punkt Informacji Turystycznej Dąbrowa Górnicza (Muzeum Miejskie „Sztygarka”), ul. Legionów Polskich 69, tel. 32 7264185, 501763337, dabrowa-gornicza@slaskie.travel
Punkt Informacji Turystycznej Sławków, Rynek 9, tel. 32 2931396, slawkow1@slaskie.travel
Punkt Informacji Turystycznej Sławków (Szkolne Schronisko Młodzieżowe), ul. Niwa 45, tel. 32 2931100, slawkow2@slaskie.travel
Punkt Informacji Turystycznej Siewierz, ul. Kościuszki 5, tel. 32 6742461, siewierz@slaskie.travel
Centrum Sportów Letnich i Wodnych w Parku Zielona, Dąbrowa Górnicza, ul. Letnia 9,
tel. 32 2626997, www.csir.pl
Centrum Sportów Letnich i Wodnych – Pogoria III, Dąbrowa Górnicza,
ul. Malinowe Górki, tel. 509407660, www.csir.pl
Karczma Austeria , Sławków, Rynek 2, tel. 791526232, facebook.com/KarczmaAusteria
Międzynarodowe Miasteczko Ekologiczne, Rogoźnik (k. Będzina), ul. Modrzewiowa 1, tel. 505224031
Restauracja Zagłębie Smaku – Szlak Kulinarny Śląskie Smaki, Dąbrowa Górnicza, ul. Aleja Róż 1 a, tel. 32 7550000, www.zaglebiesmaku.pl
Artykuł ukazał się w wydawnictwie turystycznym Śląskie poza miastem
