slaskie.travel
Tereny północno-zachodnie województwa śląskiego położone w dolinach Małej Panwi i Liswarty to jedne z najspokojniejszych i najbardziej ustronnych części województwa, a dla turystyki prawdziwa „terra incognita” – ziemia nieznana albo bardzo słabo znana.
Wśród tamtejszych, otoczonych lasami i terenami rolniczymi miejscowości wyróżnia się Koszęcin, który dzięki malowniczemu położeniu i zachowanemu pałacowi rodziny Hohenlohe-Ingelfingen stał się w 1953 r. siedzibą jednego z największych ambasadorów naszego regionu – Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny.
Pałac w Koszęcinie
Siedziba zespołu „Śląsk” to pięknie odrestaurowany zespół pałacowo-parkowy, dawna posiadłość śląskich rodów: Kochcickich, Sobków, von Rauthenów i wspomnianej książęcej rodziny Hohenlohe-Ingelfingen. Pałac został wzniesiony na początku XVII w. i przebudowany w stylu późno klasycystycznym w 1. poł. XIX w. Obiekt składa się z trzech niesymetrycznych skrzydeł, z których najpiękniejsze – zachodnie – mieści Salę Balową z wychodzącym na park tarasem, Salę Zieloną, zachowaną w stylu romantycznym, gdzie mieści się ocalały piec kaflowy w tonacji zieleni (stąd jej nazwa), a także Salę Kominkową z oryginalnym piaskowcowym kominkiem z XIX w. W klasycystycznym pałacu artyści mogą w spokoju ćwiczyć i planować kolejne trasy koncertowe.
Sala Balowa im. J.Wójcika fot. ZPIt Śląsk.
Od 2005 r. w siedzibie zespołu działa Śląskie Centrum Edukacji Regionalnej, w którym organizowane są warsztaty edukacji regionalnej oraz specjalistyczne Letnie Szkoły Artystyczne. Zespół pałacowy można zwiedzać, poznając zabytkowe wnętrza, sale dydaktyczne i Izbę Tradycji Zespołu, w której prezentowane są pamiątki z licznych podróży, nagrody, barwne kostiumy sceniczne i stroje ludowe, fotografie i filmy archiwalne, plakaty, instrumenty muzyczne.
Sala Kominkowa imienia Zdzisława Pyzika fot. ZPIT Śląsk
Istnieje również możliwość spotkania z artystami Zespołu „Śląsk” oraz zobaczenia i przymierzenia kostiumów scenicznych znajdujących się w liczącej ponad 22 tysiące eksponatów kostiumerii.
fot. ZPIT Śląsk
Pałac otacza 22-hektarowy park krajobrazowy założony w 1. poł. XIX w., z malowniczym oczkiem wodnym i bogatym drzewostanem. To znakomite miejsce spacerów o każdej porze roku i tło romantycznych sesji fotograficznych.
Pokoje noclegowe w zespole pałacowym mogą stanowić doskonałą bazę wypadową do zwiedzania okolicy. Pierwszym przystankiem wycieczki może być Lubliniec, w którym – poza zabytkową zabudową śródmieścia – warto odwiedzić Muzeum Pro Memoria Edith Stein. Placówka mieści się na piętrze domu Courantów – dziadków Edyty Stein, męczennicy i świętej Kościoła Katolickiego, patronki Lublińca.
Tereny wokół Koszęcina i Lublińca są też idealne na rowerowe wycieczki z przystankami w poszczególnych miasteczkach czy wsiach.
W Kochcicach warto się zatrzymać, by zobaczyć tamtejszy zespół pałacowo-parkowy rodziny Ballestremów, wybudowany w latach 1903-1909. W dawnej sali balowej dziś znajduje się ogólnodostępna kawiarnia. Pałac otacza park – od północy w stylu angielskim z dwoma zarybionymi stawami i bogatym drzewostanem, a od południa – w stylu francuskim.
Jadąc dalej, docieramy do Kochanowic, w których znajduje się unikatowe w skali kraju stanowisko różanecznika katawbijskiego (rododendrona). Najlepiej trafić tam w maju, kiedy roślina kwitnie i kiedy organizowane jest Święto Kwitnącego Różanecznika. Najpiękniejszy widok rozpościera się ze specjalnej platformy, do której dochodzi się ścieżką przyrodniczo-dydaktyczną „Na Brzozę” z Lubocka.
Stanowisko Różanecznika katawbijskiego
Ścieżka prowadzi przez Park Krajobrazowy Lasy nad Górną Liswartą, który jest miejscem występowania wielu gatunków zwierząt m.in. bobrów, wydr, kormoranów czy bocianów czarnych. Na przepływającej przez park rzece Liswarcie organizowane są spływy kajakowe. W Kalinie, w samym centrum parku krajobrazowego, mieści się Ośrodek Edukacyjny Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, obejmującego ochroną najcenniejsze fragmenty terenów znajdujących się w górnym odcinku rzeki Liswarty. Będąc w okolicy warto również odwiedzić gospodarstwo „Owczarkowa Zagroda” w Wąsoszu, zrzeszone w Sieci Zagród Edukacyjnych.
W okolicach Lublińca i Koszęcina znajduje się też kilka drewnianych kościołów wpisanych na Szlak Architektury Drewnianej województwa śląskiego, jak choćby świątynie w samym Koszęcinie, w Cieszowej, Boronowie, Bruśku, Gwoździanach, Miasteczku Śląskim czy Woźnikach.
Kościółek w Gwoździanach
Najcenniejszym zabytkiem powiatowego Kłobucka jest zabytkowy zespół kościelny pw. św. św. Marcina i Małgorzaty z czasów, gdy tutejszym proboszczem był Jan Długosz (XV w.), słynny kronikarz i wychowawca synów królewskich. W parokrotnie przebudowanym kościele znajduje się obraz słynący łaskami MB z Dzieciątkiem – NMP Kłobuckiej Ucieczki Grzeszników. Innym ciekawym zabytkiem miasta jest neogotycki pałac (1795-1800) pruskiego ministra Christiana von Haugwitza, przebudowany w 1891 r. przez księcia Aleksandra Michajłowicza Romanowa. W Mokrej – miejscu pamiętnej bitwy 1 września 1939 r. Wołyńskiej Brygady Kawalerii z Niemcami – stoi drewniany kościół pw. św. Szymona i św. Judy Tadeusza (1708 r.), obok którego otwarto Muzeum Kultury Przeworskiej i Izbę Pamięci Bitwy pod Mokrą.
W nieodległych Krzepicach, oprócz zabytkowego gotycko-barokowego kościoła pw. św. Jakuba, znajdują się ruiny XVIII-wiecznej synagogi i unikalny – nie tylko w skali regionu – cmentarz żydowski z żeliwnymi macewami.
Kirkut w Krzepicach
W Dankowie zachowały się relikty XVII-wiecznego fortalicjum Stanisława Warszyckiego na majdanie, w obrębie którego zbudowano w 1650 r. kościół pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika – Sanktuarium Matki Bożej Dankowskiej. W sąsiednim Lipiu stoi XVIII-wieczny modrzewiowy dwór, obok którego zachowała się oryginalna szalowana drzewem wieża wodna.
Danków - ruiny fortalicjum
Swoje atrakcje mają Rębielice Królewskie, gdzie na stokach Rębielskiej Góry znajduje się nieczynny kamieniołom wapienia oraz 3 nieużywane wapienniki, zaś dominantą wsi jest nigdy nieuruchomiony wiatrak energetyczny o wys. 54 m, z pędnikiem turbiny wiatrowej o średnicy 32 m – jeden z największych w Polsce. W maleńkim Klucznie, śródleśnej osadzie nad Liswartą, znajduje się malowniczy drewniany zespół młyński z XIX w.: młyn, dom młynarza i tartak.
Przez teren powiatu kłobuckiego biegnie także Szlak Architektury Drewnianej województwa śląskiego, na którym możemy spotkać drewniane świątynie w Truskolasach (największa w północnej części woj. śląskiego), Borze Zapilskim, Popowie i wspomnianej już Mokrej.
Kościół w Truskolasach
Zespół Parkowo-Pałacowy – siedziba Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny, Koszęcin, ul. Zamkowa 3, tel. 34 3106415, info@zespolslask.pl, www.zespolslask.pl
Muzeum Pro Memoria Edith Stein, Centrum Informacji Turystycznej, Lubliniec, ul. E. Stein 2, tel. 534200582, cit@lubliniecturystycznie.pl, www.lubliniecturystycznie.pl
Zespół pałacowo-parkowy w Kochcicach (Wojewódzki Ośrodek Rehabilitacji), ul. Zamkowa 1
Ośrodek Edukacyjny Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, Herby-Kalina, ul. Lompy 6, tel. 34 3574902, zpkkalina@zpk.com.pl, www.zpk.com.pl
Artykuł ukazał się w wydawnictwie turystycznym Śląskie poza miastem
