slaskie.travel
Za rogatkami większości miast województwa śląskiego zaczynają sie tereny zielone. Dotyczy to nawet silnie zurbanizowanego i przekształconego terenu aglomeracji górnośląskiej. Nie inaczej jest z Mikołowem, leżącym zaledwie 13 km od centrum Katowic, ale już w jakby odmiennej krainie. W jednym z sołectw – Mokrem – funkcjonuje największy w Polsce ogród botaniczny, który oprócz swych zadań badawczych i naukowych, oferuje zwiedzającym porcję edukacji ekologicznej oraz rozrywkę i możliwość aktywnej rekreacji w kontakcie z przyrodą. Początki Śląskiego Ogrodu Botanicznego sięgają 1996 r., ale prawnie został on utworzony dopiero w roku 2006.
Śląski Ogróda Botaniczny - Ogród Czerwony, fot. ŚOB
Śląski Ogróda Botaniczny - Ogród Czerwony, fot. ŚOB
Ogród składa się z dwóch odrębnych przestrzeni połączonych około 2 km ścieżką edukacyjną, poprowadzoną pośród lasów, zakrzewień, łąk i pól uprawnych – terenów niezwykle cennych przyrodniczo i charakteryzujących się bogatą bioróżnorodnością. W jednej z nich – w Ogrodzie Czerwonym – możemy oglądać kolekcje tematyczne: ogród warzywny, winnicę, kolekcję zachowawczą starych odmian jabłoni, łąki: naturalną, kwietną i trzęślicową, ogród kwiatowy i tarasowy, kolekcję rododendronów, refugium oraz kolekcję dendrologiczną. Atrakcją tej części Ogrodu są też ślady dawnej działalności gospodarczej, charakterystycznej dla tego miejsca – piece wapienne (wapienniki) z XIX i XX wieku służące do wypalania wapna ze skał pozyskiwanych z pobliskiego kamieniołomu, na którym obecnie znajduje się platforma widokowa.
Z kolei Ogród Żółty, utworzony na terenie dawnej jednostki wojskowej na Sośniej Górze (329 m n.p.m.), to nowoczesny kompleks z budynkiem dydaktycznym, 14-metrową wieżą widokową i kolekcjami: drzew i krzewów klimatu umiarkowanego, pnączy, rododendronów, ogrodem japońskim, wystawą plenerową oraz imponującym placem zabaw. Z wieży widokowej rozciąga się rozległa panorama Śląska, z której w pogodne dni możemy dostrzec nawet Beskidy (Beskid Śląski i Śląsko-Morawski). Warto odwiedzić tą część Ogrodu, szczególnie w czasie edukacyjnych eventów plenerowych organizowanych w ramach Śląskiego Kalendarza Ekologicznego.
Śląski Ogród Botaniczny - łąka trzęślicowa, fot. ŚOB
Śląski Ogród Botaniczny - wapiennik, fot. ŚOB
Śląski Ogród Botaniczny może być też pierwszym przystankiem trasy rowerowej, ciągnącej się od Mikołowa, przez Bujaków i Ornontowice do ruin zamku w Chudowie. W Bujakowie przystankiem na trasie wycieczki może być kolejny obiekt przyrodniczy – parafialny ogród botaniczny, założony w 1976 r. przez miejscowego proboszcza. Wśród rzadkich gatunków drzew i krzewów w ogrodzie swobodnie przechadzają się pawie. Często można tu usiąść przy kawie lub herbacie i swojskim cieście, które wypiekają miejscowe gospodynie (w tej sprawie warto sie upewnić telefonicznie). Ogród przylega do zabudowań kościelnych z kościołem św. Mikołaja z ok. 1500 r. – Sanktuarium Matki Boskiej Opiekunki Środowiska Naturalnego, w którym czcią otaczana jest gotycka figura Matki Boskiej Bujakowskiej. Obok kościoła stoi jeden z nielicznych w województwie – średniowieczny, kamienny krzyż pokutny.
Jadąc dalej trafimy do Ornontowic, małej miejscowości, w której rekomendujemy odpoczynek w znajdującej się na Szlaku Kulinarnym Śląskie Smaki Cukierni Cichoń. Tylko tam skosztować można – wpisaną na Listę Produktów Tradycyjnych – kopę ornontowicką. W pobliżu cukierni znajduje się przyjemny park, będący fragmentem pierwotnego założenia pałacowo-parkowego ze sztuczną wyspą oraz piękna Aleja Dębowa złożona z 72 około 150-letnich dębów.
Mając do dyspozycji rower lub samochód możemy bez problemu z Ornontowic przemieścić się do Chudowa, choć Chudów może stanowić cel zupełnie niezależnej wycieczki rowerowej bądź samochodowej. Główną atrakcją Chudowa są ruiny renesansowego zamku z XVI w., częściowo zrekonstruowane i udostępnione turystom. W wieży zamkowej znajduje sie niewielka wystawa stała, ukazująca życie w zamku w czasach jego świetności. Do Chudowa warto wybrać się przede wszystkim w wakacyjne weekendy, kiedy przy zamku są organizowane imprezy plenerowe takie jak: jarmark średniowieczny, festiwal błota czy zloty starych samochodów. Ciekawą atrakcją dla dzieci jest rozstawiany tu latem labirynt i rosnąca przy zamku topola Tekla (podobno największa w Polsce). W jej pniu urządzono… Chatkę Puchatka. W sąsiedztwie zamku, w zrekonstruowanym budynku browaru zamkowego znajduje się też oberża Czarny Koń.
Zamek w Chudowie, Jarmark Średniowieczny, fot. Magdalena Pawlica
Łącznikiem między opisywanym terenem a aglomeracją górnośląską są lasy murckowskie i kochłowickie. Te pierwsze to przyrodniczo cenny fragment tego obszaru. Utworzono tu 102-hektarowy rezerwat przyrody „Las Murckowski”, chroniący kwaśną buczynę niżową z pomnikowymi okazami buków i dębów.
Lasy Murckowskie są ulubionym miejscem spacerów pieszych i wycieczek rowerowych mieszkańców Katowic i sąsiednich miast. To rozległy kompleks leśny będący niegdyś częścią Lasów Pszczyńskich. Jest to teren o urozmaiconej rzeźbie, z licznymi wzniesieniami takimi jak Wzgórze Wandy, śródleśnymi łąkami i potokami. Znajduje się tu kilka bardzo interesujących przyrodniczo zakątków: leśny rezerwat przyrody „Las Murckowski”, rezerwat przyrody „Ochojec” oraz zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Źródła Kłodnicy”. Lasy Murckowskie dzięki sieci oznakowanych szlaków, są idealnym terenem dla miłośników spacerów i rowerowych eskapad. Prowadzi przez nie czerwono znakowany Szlak Bohaterów Wieży Spadochronowej (Katowice – Mikołów – Chudów), niebieski Obrońców Polskiej Granicy (Zabrze Makoszowy – Tychy Paprocany), zielony XXV-lecia PTTK (pętla z Chorzowa do Chorzowa), żółty Historii Górnictwa Górnośląskiego (Siemianowice Śląskie – Mikołów) i czarny Szlak Żwakowski (Katowice Park Kościuszki – Mikołów Jamna – Tychy) oraz kilka szlaków rowerowych (m.in. prowadzące z Katowic szlaki: czerwony i żółty).
Katowice, Rezerwat Ochojec, Lasy Murckowskie fot. Wędrowne Motyle
.JPG)
Katowice, Lasy Murckowskie, fot. Jerzy Parusel
Informacje praktyczne
Artykuł ukazał się w wydawnictwie turystycznym Śląskie poza miastem
