Żarki są niedużym miastem na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Historia miejscowości sięga bardzo odległej przeszłości; tworzyli ją przedstawiciele wielu narodowości i wyznań. Pierwsze wzmianki o Żarkach pojawiają się w XIV wieku. Być może już wtedy były miastem, ale pewne informacje o tym fakcie mamy dopiero z wieku następnego. Osada przez stulecia rozwijała się w oparciu o handel i rzemiosło.
Pod koniec XVI wieku, lub na początku XVII, w Żarkach osiedlili się pierwsi Żydzi. Ich rola stała się wkrótce bardzo znaczna. W XIX wieku tworzyli zręby uprzemysłowienia tego regionu. Pod koniec stulecia stanowili ponad 60 procent ogółu mieszkańców Żarek.
Tutejsi Żydzi przez stulecia przynależeli do gminy wyznaniowej w Lelowie. Jednak bardzo wcześnie posiadali bożnicę, kirkut i szpital. W XIX wieku żareccy wyznawcy judaizmu zapełniali aż trzy synagogi. Jedna z nich, po licznych przebudowach, zachowała się, służąc dziś jako dom kultury.
Podczas długich dziejów tutejszych Żydów powstały trzy cmentarze. Po najstarszym nie został żaden ślad. Drugi kirkut – przy ul. Górki - został zrównany z ziemią już po II wojnie światowej. Na jego terenie postawiono pomnik z wmurowanym fragmentem jedynej odnalezionej macewy. Data na niej wyryta informuje nas, że kirkut założono już w XVII wieku.
Na najmłodszym cmentarzu – położonym przy ul. Polnej - odnajdziemy nagrobki z wieku XIX i XX. Zajmuje on obszar 1,5 ha. Zinwentaryzowano około 700 nagrobków, najczęściej w formie typowej macewy lub obelisku. Wykonane są z piaskowca, granitu, marmuru, lub betonu - nie zachowały się żeliwne. Warto zwrócić uwagę na cenne przykłady żydowskiej sztuki sepulkralnej: rzadkie motywy symboliczne czy napisy w języku polskim i hebrajskim – ale nawet z zastosowaniem dat zapisanych cyframi arabskimi.
