slaskie.travel
Wieża ciśnień przy ulicy Zamojskiego w Zabrzu zalicza się do największych i najoryginalniejszych budowli tego typu - nie tylko w województwie śląskim, ale i w całej Polsce. Wieża została zbudowana w 1909 roku na górującym nad okolicą wzniesieniu i dostarczała wodę aż do czasów powojennych. Wieżę dźwigają filary postawione na planie ośmiokąta oraz filar centralny. Część ze zbiornikiem przykryto dachem mansardowym. Dolne kondygnacje zajmowały niegdyś mieszkania pracownicze i pomieszczenia gospodarcze.
Historia nowoczesnych systemów wodociągowych sięga połowy XIX stulecia. Ich powstanie zostało wymuszone przez rewolucję przemysłową i ukształtowanie się wielkich, ludnych metropolii. Rozwój technologiczny umożliwił budowę sieci wodociągowych, a następnie kanalizacyjnych. Najważniejsze były ujęcia wody oraz system przesyłowy, na który składały się m.in. monumentalne wieże ciśnień.
Na Górnym Śląsku pierwsze sieci wodociągowe zaczęły powstawać w drugiej połowie XIX wieku. Do ich budowy przyczyniła się działalność kopalń i zanikanie wód gruntowych w studniach, a także epidemia cholery azjatyckiej w 1873 roku, której rozsadnikiem były właśnie przydomowe studnie. Wodociągi śląskie korzystały z ujęć wody w szybach kopalnianych, a później największym dostawcą były państwowe ujęcia w rejonie Zawady koło Pyskowic oraz w kopalni „Fryderyk” koło Tarnowskich Gór. Tworzono także sieci samorządowe (np. ujęcie „Rozalia” w Dąbrówce Wielkiej, dostarczające wodę do Katowic i gmin ościennych) oraz prywatne.
Wieża ciśnień przy ul. Zamojskiego w Zabrzu już z daleka zwraca uwagę swym ogromem (46 metrów wysokości!) i niezwykłym kształtem. Niektórzy porównują ją do startującej rakiety. Budowlę zaprojektowali architekt August Kind i radca budowlany Friedrich Loose. Stanęła na wyniosłości w centrum Zabrza, w 1909 roku, jako element miejskiej sieci wodociągowej. Wieża ciśnień wzniesiona jest z cegły, na planie ośmiokąta. Olbrzymi zbiornik wodny podtrzymywany jest przez osiem filarów bocznych i jeden centralny. Dach jest mansardowy. Dolne kondygnacje zajmowały niegdyś pomieszczenia mieszkalne i gospodarcze.
Licząca ponad 100 lat zabrzańska Wieża Ciśnień, zaprojektowana przez architekta Augusta Kinda oraz radcę budowlanego Friedricha Loose, jest udostępniona dla turystów. W efekcie przeprowadzonych prac rewitalizacyjnych wieża stała się obiektem służącym działalności społecznej, edukacyjnej, naukowej i kulturalnej.
W wieży znajduje się wystawa CARBONEUM – centrum wiedzy o węglu. Jest to nowoczesna ekspozycja łącząca w sobie funkcje centrum nauki i klasycznej wystawy edukacyjnej.
,,Występujący na Ziemi węgiel, z którego między innymi zbudowane są nasze ciała, powstał miliardy lat temu w jądrze pewnej gwiazdy…’’ - to słowa wstępu, które zapraszają do przeżycia wspólnej przygody w czasie zwiedzania świata pełnego węgla, węgla jako pierwiastka.
W tym niezwykłym miejscu można odkryć właściwości i zastosowanie węgla oraz przekonać się, że węgiel naprawdę jest we wszystkim co nas otacza.
Na najwyższym poziomie znajduje się punkt widokowy, z którego można podziwiać panoramę miasta Zabrze i okolic. I kawiarnia z niezapomnianą atrakcją – przeszklonym wspornikiem widokowym.
Wieża Ciśnień w Zabrzu - Carboneum, fot. UM Zabrze
Wieża Ciśnień w Zabrzu - Carboneum, fot. UM Zabrze
