Muzeum Instytutu Tarnogórskiego jest prowadzone przez Stowarzyszenie Instytut Tarnogórski i Muzeum, które powstało z inicjatywy dr. Marka Wrońskiego. W 1997 roku zakupił on, stojącą w samym centrum miasta, XIX-wieczną kamienicę przy ul. Ligonia 7, by umieścić w niej własną kolekcję przedmiotów związanych z historią polskiej wojskowości XIX i XX wieku. W następnych latach zbiory uzupełniono o dary przekazane przez m.in. honorowego kustosza muzeum, Piotra Madeja z Toronto, płk. Przemysława Szudka z Londynu, Michała Gałuszę z Toronto - oficera 1 Dywizji Pancernej - oraz (mieszkającą również w Toronto) Zofię Proszek, żołnierza Armii Krajowej.
Obecnie w Muzeum Instytutu Tarnogórskiego możemy zapoznać się z dwiema ekspozycjami. Pierwszą z nich poświęcono dwóm pułkom Wojska Polskiego, które tworzyły w okresie międzywojennym tarnogórski garnizon. Były to 3. Pułk Ułanów i 11. Pułk Piechoty. Druga wystawa prezentuje pamiątki związane z dziejami Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. W zbiorach znajdują się liczne mundury (w tym generalskie), uzbrojenie, wyposażenie wojskowe, medale i odznaczenia, dokumenty, fotografie itp. Do tej pory w muzeum zgromadzono ponad 40 tysięcy eksponatów. Oprócz tego Muzeum Instytutu Tarnogórskiego posiada także kolekcje: archeologiczną, historii miasta i regionu, etnograficzną i inne.
Ważnym elementem działalności instytucji są cykliczne wystawy, często związane z licznymi wydawnictwami własnymi. Warto wspomnieć, że Muzeum Instytutu Tarnogórskiego wydaje czasopisma "Studia nad Dawnym Wojskiem, Bronią i Barwą", „Zeszyty Tarnogórskie" i „Tarnogórski Rocznik Muzealny". Przy muzeum działa biblioteka naukowa i archiwum; w ofercie znajdują się lekcje muzealne.