Cmentarz Hutniczy w Gliwicach

Miejscowość:
Gliwice
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Powstanie Królewskiej Odlewni Żeliwa w 1798 roku było punktem przełomowym w dziejach Gliwic. Wówczas właśnie rozpoczął się proces gwałtownego uprzemysłowienia miasta. Do Gliwic zjechali wybitni specjaliści – hutnicy i artyści-modelarze, którzy zajęli szczególne miejsce w miejskiej społeczności. Dla nich zarząd huty założył cmentarz, tzw. Cmentarz Hutniczy.

Cmentarz Hutniczy

Nekropolia powstała najpewniej w 1808 roku, na niewielkiej działce położonej w pobliżu huty. Obecnie teren ten zajmuje 0,57 ha. Cmentarz Hutniczy założono na planie prostokąta. Jego układ był bardzo klarowny: główna aleja pośrodku i kilka alejek poprzecznych. W centrum, na głównej alei, stanął – zachowany do dziś – żeliwny krzyż. Przed nim po obu stronach alei umieszczono rzeźby czuwających lwów. Za krzyżem, do czasów powojennych znajdowała się najbardziej okazała budowla cmentarna – zbudowany w 1833 roku grobowiec starosty górniczego Ferdynanda von Einsiedela. Grób zaprojektowano w stylu neoklasycystycznym, z kolumnami w porządku doryckim.

Nagrobki

Jednak największą ozdobą nekropolii były nagrobki, wykorzystujące artystyczną produkcję huty: tablice z nazwiskami, krucyfiksy, obeliski, kapliczki, misterne ogrodzenia. W 1846 roku na cmentarzu spoczął szkocki wynalazca i przedsiębiorca, założyciel wielu zakładów na Śląsku – John Baildon. Pochowano tutaj również wybitnego rzeźbiarza, wieloletniego współpracownika Królewskiej Odlewni Żeliwa – Theodora Kalidego oraz Carla Schotteliusa, twórcę najstarszego obecnie w Europie wiszącego mostu całkowicie wykonanego z żelaza.

Wybuch

W gorącym czasie plebiscytu i powstań śląskich, na cmentarzu doszło do tragedii. W 1922 roku wybuch nielegalnego składu amunicji niemieckiej formacji Selbstschutz, spowodował śmierć wielu żołnierzy francuskich, nadzorujących stosunki polsko-niemieckie, a także zniszczenie kaplicy grobowej hrabiego von Einsiedela. Podczas wojny i w okresie tuż po niej na cmentarzu chowano ofiary hitlerowców, działań wojennych, terroru Armii Czerwonej oraz zmarłych na tyfus w polskim obozie dla niemieckich przesiedleńców. Po wojnie chowano tu także repatriantów. Ostatni pochówek miał miejsce w roku 1949.

Dewastacja

Do największej dewastacji doszło w latach 50. ubiegłego wieku, kiedy zapoczątkowano akcję skuwania niemieckich napisów z nagrobków. Później rozkradziono żeliwne elementy praktycznie wszystkich grobów. Obecnie, siłami społecznymi członków i sympatyków stowarzyszenia Gliwickie Metamorfozy, Cmentarz Hutniczy został odrestaurowany. Odtworzono część zabytkowych nagrobków i umieszczono tablice informacyjne o historii obiektu i pochowanych na nim osobach.

Wyświetlenia:  42
Lokalizacja:

Ul. Robotnicza 6
44-100 Gliwice
Gmina: Gliwice
Powiat: gliwicki


Region turystyczny: 
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytki sakralne

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 0.0 (Oddano 0 głosy)
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Pliki dźwiękowe
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Gliwice
0.89 km
Gliwice
0.93 km
Gliwice
1.20 km
Gliwice
1.26 km
Gastronomia w pobliżu
Gliwice
1.21 km
Gliwice
1.26 km
Gliwice
1.31 km
Gliwice
1.34 km
Wydarzenia w pobliżu
Gliwice
2024-11-11
0.65 km
Zapraszamy na wydarzenie „Klimat dla nauki. Centrum Otwartej Edukacji”. Na pomysł, by zagospodarować aktywnie dzień najmłodszym w poniedziałek 11 listopada wpadli Fundacja W to mi graj, Teatr Lufcik na Korbkę oraz PreZero Arena Gliwice. Na dzieci czekać będzie moc atrakcji związanych z dbałością o środowisko naturalne, także to najbliższe – będą spektakle, naukowe warsztaty i nieco sztuki.
Zabrze
2024-06-03
6.98 km
Taka wiadomość na początek lata! Od czerwca możecie kupić SuperTicket, dzięki któremu zwiedzicie dwie wyjątkowe atrakcje w niższej cenie!
Ruda Śląska
2024-10-09
13.20 km
Zapraszamy na jubileuszowy festiwal śląskiej książki w Rudzie Śląskiej. Podczas którego odbędzie się między innymi rozstrzygnięcie Konkursu Poetyckiego im. ks. Norberta Bonczyka czy Targi Śląskiej Książki połączone z prezentacjami autorskimi. Wszystkie wydarzenia odbędą się w Stacja Biblioteka MBP w Rudzie Śląskiej.
Chorzów
2024-11-10
19.75 km
Czy doskwiera wam nuda podczas listopadowych niedziel? Otóż nie tym razem!!! Zapraszamy was 10 listopada do Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie" na zwidzanie skansenu z przewodnikiem.
Chorzów
2024-11-17
19.75 km
Czy doskwiera wam nuda podczas listopadowych niedziel? Otóż nie tym razem!!! Zapraszamy was 17 listopada do Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie" na zwiedzanie skansenowskich zwierząt z przewodnikiem.