slaskie.travel
Suchogórski Labirynt Skalny to obszar wyrobisk pogórniczych, położony na terenie Tarnowskich Gór i Bytomia. Utwory geologiczne opisywanego terenu to wapienie i dolomity kruszconośne, którym towarzyszą złoża rud. Pochodzą one z okresu środkowego triasu, a więc liczą około 240 milionów lat. Najstarsze ślady po wydobywaniu rud na terenach Suchej Góry pochodzą aż z XIII wieku. Obecne ukształtowanie obszaru Suchogórskiego labiryntu skalnego jest jednak pozostałością funkcjonującej od 1890 roku do początku XX wieku odkrywkowej kopalni żelaziaka brunatnego i dolomitu. Przed rozpoczęciem działalności górniczej teren zajmowały pola orne. W wyniku prowadzonej działalności wydobywczej ukształtowanie terenu uległo zmianie – stało się bardzo urozmaicone, co doskonale oddaje nazwa „labirynt skalny”. Teren cechuje się wysokimi walorami krajobrazowymi i stanowi system licznych zagłębień, wachlarzowato uformowanych dolinek, parowów, pomiędzy którymi wznoszą się wąskie i strome grzbiety, nierzadko z widocznymi wychodniami dolomitów. Na dnie jednego z zagłębień uformował się niewielki zbiornik wodny zwany Szmaragdowym, zajmujący powierzchnię około 300 m².
Suchogórski Labirynt Skalny, fot. M. Galas
Urozmaicona rzeźba terenu w połączeniu z wapienno-dolomitowym podłożem jest przyczyną wysokiej różnorodności biologicznej. Obecnie na stokach dawnych wyrobisk znajduje się las zbliżony do grądu. Nasłonecznione stoki zajmują siedliska ciepłolubne. Obszar porastają liczne gatunki roślin, w tym także chronione, takie jak dziewięćsił bezłodygowy Carlina acaulis, kruszczyk szerokolistny Epipactis helleborine, goryczuszka orzęsiona Gentianella ciliata. W pobliżu stawu żyją żaby: wodna Pelophylax esculentus, jeziorkowa P. lessonae, trawna Rana temporaria i ropucha szara Bufo bufo. Na skraju lasu porastającego ten teren gniazdują ptaki, objęte ochroną ścisłą: gąsiorek Lanius collurio, cierniówka Sylvia communis, ortolan Emberiza hortulana i pliszka siwa Motacilla alba.
Suchogórski Labirynt Skalny, fot. M. Galas
Suchogórski Labirynt Skalny, fot. Agata Kloczkowska, CDPGŚ
Suchogórski Labirynt Skalny, fot. Agata Kloczkowska, CDPGŚ
Suchogórski Labirynt Skalny, fot. Agata Kloczkowska, CDPGŚ
W czasie II wojny światowej ukształtowanie omawianego terenu zostało wykorzystane do budowy fragmentu niemieckiej linii obrony B-2, biegnącej od Siewierza do Miedar, w postaci żelbetowych stanowisk ogniowych w kształcie walca tzw. kochbunkrów i transzei.
Na szczycie Suchej Góry znajduje się kamienna głowica punktu triangulacyjnego, oznaczająca punkt zerowy (centralny punkt astronomiczny) triangulacyjnej osnowy geodezyjnej pruskiego układu współrzędnych "Trockenberg" (pol. "Sucha Góra"), utworzonego w XIX wieku.
Walory krajobrazowe oraz duże zróżnicowanie flory ze stanowiskami roślin chronionych zadecydowały o objęciu tego terenu ochroną prawną jako zespół przyrodniczo-krajobrazowy – „Suchogórski labirynt skalny” w granicach Bytomia oraz „Doły Piekarskie” w obrębie Tarnowskich Gór.
